Verkeer is grotere vervuiler dan industrie
De Morgen
Terwijl de industrie schoner wordt, groeit de milieu-impact van verkeer en vervoer. Dat is vooral het gevolg van het almaar toenemende verkeer. In 2010, het jaar waarvoor de recentste cijfers beschikbaar zijn, werden op Belgische wegen maar liefst 98 miljard autokilometers afgelegd (dat is 600 keer de afstand naar de zon, en dat in een land van 300 km breed).
De gezondheid van de Vlaming komt daardoor steeds meer in het gedrang. "De helft van de kankerverwekkende uitstoot van PAK's (polycyclische aromatische koolwaterstoffen, nvdr) is veroorzaakt door transport. Sinds 2000 steeg de PAK-emissie van transport met ongeveer de helft, vooral door meer transport en het toenemende gebruik van diesel", zegt expert Erik Grietens (Bond Beter Leefmilieu).
Door de grotere omvang van het verkeer blijft het ook problematisch om de doelstelling voor de daggemiddelde fijnstofconcentratie te halen. Het aantal dagen met een te hoog gemiddelde was tweemaal zo hoog in 2011 als in 2010 en klom zo boven de grenswaarde. Op verkeersintensieve plaatsen ligt ook de verkeersuitstoot van verzurende stikstofoxiden te hoog. De concentraties hangen rechtstreeks samen met de die aan kankerverwekkend roet, de meest problematische vorm van fijn stof. De stikstofkaart van Europa toont hoe hoog de concentraties hier liggen.
De hoeveelheid luchtvervuilende stoffen die de industrie uitbraakt is de laatste tien jaar sterk gedaald. De uitstoot van fijn stof daalde tussen 2000 en 2011 met 11 procent. Die van verzurende stoffen uit de industrie halveerde en die van ozonvormende stoffen daalde met 39 procent. Ook de lozingen in waterlopen halveerden. Dat is het resultaat van de gedetailleerde Vlaamse milieuwetgeving Vlarem, met onder andere verplichte milieuvergunningen, zegt de BBL.
Maar de jaarlijkse ziektekosten als gevolg van alle gezondheidsbeschadigende fijn stof, waarvan het verkeer de grootste bron is, worden nu geschat op 5,22 miljard euro. Het gaat dan zowel om acute luchtwegeninfecties, astma, de chronische longaandoening COPD en kankers. Grietens: "Voor ultrafijn stof, waarvan we weten dat het voor 80 procent van verkeer komt, zijn geen wettelijke normen en dus ook geen metingen. Maar het kan niet anders dan dat die uitstoot parallel met de rest ook toeneemt."
Oplossingen zijn volgens experts niet ver te zoeken. "De positieve evolutie in de industrie kwam er door beleid. Dat kan ook voor verkeer", zegt Grietens. "Diesel, nu goed voor 97,5 procent van ons bedrijfswagenpark, is de grootste bron van fijn stof. In Nederland rijden 15 procent diesels rond. Aan de overheid om dat aan te pakken. Men zou enorme besparingen aan gezondheidskosten kunnen realiseren", zegt de sportarts Christophe Depamelaere.
Het volume van het autoverkeer terugdringen kan met het inperken van dieselbedrijfswagens en tankkaarten, hogere belastingen om autoverkeer te ontmoedigen, door een stadstol of een kilometerheffing, inzetten op park-and-ride-systemen om autoverkeer uit de centra te houden en meer investeringen in openbaar vervoer.
Grietens: "Met het huidige beleid bereiken we het omgekeerde. Door de Brusselse ring te verbreden, de Oosterweelverbinding aan te leggen en nieuwe missing links te voorzien in de Kempen en Limburg, werken de overheden de groei van het autoverkeer net in de hand. Daardoor zal de milieudruk van het autoverkeer en de impact op de gezondheid de volgende jaren verder toenemen."
