Eigen fiets, dikke bult?
Bruno Coessens
Door een betere registratie van verkeersongevallen geven statistieken eindelijk een beter beeld van de realiteit. Al is die realiteit pijnlijk: het aantal zwaargewonde fietsers is vijf keer zo hoog als officieel gedacht. Hun aandeel is geen 16, maar 38 procent van het totale aantal verkeersslachtoffers. Ontstellend, en toch blijven het ook maar cijfers. Wat zit er achter die statistieken? En hoe lossen we dat op?
Las u het verhaal van die Londense twitteraar die een fietser omvergereden had? Ze reed gewoon door en tweette even later dat ‘die stomme fietser niet eens wegenbelasting betaalt’. In het hevige debat dat volgde bleken wel meer Londenaars zich te ergeren aan fietsers. Zijn die hun leven beu misschien? Als er geen fietsers waren, zouden er ook geen fietsers verongelukken. Tja, het is ook een manier om met onmacht en gewetenswroeging om te gaan.
Een mildere versie is de vaak gehoorde roep om de fietshelm te verplichten. Ook dat is een vingerwijzing naar de fietser, een betuttelende oproep dat hij zichzelf maar moet beschermen, terwijl we het gevaar laten bestaan. Wie echte veiligheid wil, moet het gevaar wegnemen. Haal gemotoriseerd verkeer weg van fietsroutes, of verminder het en verlaag de snelheid. Vermijd conflicten door tunnels en bruggen aan te leggen in plaats van kruispunten en oversteekplaatsen.
Wie veiligheid wil, moet ook zelf met de fiets rijden. Het is immers geen wij-zijverhaal. De meeste automobilisten zijn ook fietsers, al is dat bij sommigen alleen in het weekend en bij anderen al lang geleden. Als je het fietsersperspectief in je verkeersgeheugen opfrist, zal je je vanuit de auto beter kunnen inleven en meer bedacht zijn op fietsers in het verkeer.
Tenslotte is het safety by numbers-concept niet te onderschatten. Hoe meer fietsers, des te meer de andere weggebruikers rekening met hen leren houden. Kijk maar naar het verschil tussen Brussel en Gent. Een veilige fietsstad heeft de combinatie van veel fietsers én resolute investeringen in fietsinfrastructuur. Het is een wisselwerking waar we allemaal zelf iets in te zeggen hebben.
Hoe meer fietsers, hoe veiliger het verkeer - voor iedereen. Onderstaande grafiek illustreert ook dat landen met veel fietsers en amper helmen of fluo (NL & DK) veiliger zijn dan landen met weinig fietsers en veel helmen en fluo (VS & VK).