Een drukke agenda is het nieuwe statussymbool

De Morgen

​

Overwerkt, zegt u? Te weinig tijd om met vrienden op café te gaan of oma te bezoeken in het bejaardentehuis? "Nonsens", zegt de Amerikaanse socioloog John Robinson, wereldexpert inzake tijdsbesteding. "We hebben nog nooit zoveel vrije tijd gehad. Het staat vooral goed om met een drukke agenda te zwaaien."

​

Drukdrukdruk, hebben we het. Met een flitsende job, veeleisende kinderen en een stapel sociale contacten die onderhouden moeten worden. Er is nauwelijks tijd om adem te happen, laat staan om het laatste boek van Tom Lanoye te lezen of de nieuwe prent van Steve McQueen te gaan bekijken. Op feestjes wordt maar wat graag zwaarmoedig gedaan over die bomvolle agenda. Meer nog: er moet eerst een doodle ingevuld worden vooraleer zo'n partijtje daadwerkelijk kan plaatsvinden. Want zeg nu zelf: wie heeft nu zomaar een vrij weekend op overschot?

​

Tenminste, dat dénken we. In werkelijkheid hebben we er de voorbije decennia alleen maar vrije tijd bijgekregen. Het gebrek aan tijd zit vooral in ons hoofd, zegt de Amerikaanse socioloog John Robinson in zijn nieuwe boek 'Time for Life'. "In vergelijking met de jaren zestig hebben we per week vijf uur meer vrije tijd", vertelt hij in The Times. "Al gelooft niemand dat."

​

​

Balans

​

Robinson is dé wereldexpert inzake tijdsbesteding. Elk jaar vraagt hij aan 12.000 Amerikanen tot in detail hoe ze hun dagen vullen. Die cijfers tonen vooral aan hoe mensen graag overdrijven. Robinson: "De werkuren overschatten we met 5 tot 10 procent. Maar als je mensen vraagt hoeveel tijd naar huishoudelijk taakjes gaat, dan zeggen ze het dubbele van wat ze feitelijk doen. Vrouwen schatten dat 30 uur per week naar het huishouden gaat. In werkelijkheid kost het hen 15 uren. Mannen schatten 15 uren, terwijl ze in feite maar 10 uren presteren."

​

Voor de Belgen is dat wellicht niet anders. Terwijl ook hier klinkt dat de werkdruk haast onhoudbaar wordt of dat er dringend een betere balans tussen werk en privé gevonden moet worden, is ook in ons land het aantal vrije uren toegenomen.

​

"De werktijd is sterk gedaald", zegt socioloog Ignace Glorieux van de onderzoeksgroep TOR (VUB). "Vroeger werkte de man veel meer buitenshuis, tot vijftig uren per week. De vrouw deed al het huishoudelijk werk, maar ook dat is de laatste veertig jaar sterk afgenomen. De was nam toen een dag tijd in beslag, dat is nu een pak minder."

​

Volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) werken de Belgen overigens helemaal niet zo veel. Gemiddeld presteren we - betaald én onbetaald - slechts 7 uur per dag. Alle andere OESO-landen doen beter. Bovendien zitten we met 5,4 uur vrije tijd per dag mooi boven het gemiddelde van 4,8 uur.

​

​

Ziek door stress

​

Hoe komt het dan dat er nog nooit zo veel klachten waren over de werkdruk? Het meest recente onderzoek van sociaal secretariaat Securex bewijst het opnieuw: dagelijks blijft ruim 6 procent van de werknemers ziek thuis. Vooral door langdurige ziektes klimt het verzuim naar een record. Eerst en vooral door de vergrijzing, maar in tweede instantie spelen stress en de daarbij horende spanningsklachten zoals hoofdpijn, slapeloosheid en burn-out een opvallende hoofdrol.

​

​

Vrijetijdsdruk

​

Theoretisch hebben we het misschien minder druk, in de praktijk voelen we ons opgejaagd. En daar is volgens Robinson een goeie reden voor. "Het 'druk hebben' is een soort statussymbool geworden. Als je geen tijd te kort komt, dan klopt er blijkbaar iets niet. Dan ben je niet succesvol of interessant. Het gevoel heerst dat als je gewoon in je tuin zit, limonade drinkt en kijkt hoe het gras groeit, je een luierik bent die van alles aan het missen is. Gewoon niks doen, lukt ons niet."

​

Dan hebben we misschien wel vijf uur extra vrije tijd per week, we stouwen die gretig vol met allerlei activiteiten en sociale verplichtingen. "De vrije tijd is drukker geworden", legt Glorieux uit. "Je moet je door de weekendbijlages van de kranten wurmen, je moet citytrips maken, op restaurant gaan, goed kunnen koken en liefst ook nog alle nieuwe boeken en films achter de kiezen hebben. Je wordt voortdurend aangemaand om dingen te doen. Je hebt het gevoel dat je dingen tekort komt, dus koop je dingen die je nauwelijks gebruikt. Waardoor je vervolgens gefrustreerd raakt omdat de tijd ontbreekt."

​

Sociale media spelen daar volgens de socioloog een smerige rol in. "Daar krijg je een heel overzicht van al de boeiende activiteiten van vrienden en kennissen. Niemand gaat daarop zetten dat hij zich die dag heeft verveeld, of ruzie heeft gehad met zijn lief."

​

Het is dan ook niet verwonderlijk dat sommigen ziek worden door al die vrijetijdsdruk. Vraag is of we niet gewoon op de pauzeknop kunnen duwen. Finaal is er niemand die ons verplicht om onszelf achterna te hollen. "Het is wat Alain de Botton statusangst noemt", zegt Glorieux. "Iedereen kijkt naar iedereen. Je wil mee zijn, erbij horen. Onthaasten is vaak afhaken. Wie beslist om uit de ratrace te stappen, hoort er niet meer bij. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan."