Geen enkel onnodig dierenleed meer: ooit zal Ben Weyts gelijk krijgen De Morgen

 

"Je suis Cecil." Dat waren de woorden op de foto's die circuleerden na de moord op Cecil de leeuw. Op die foto's stond geen leeuw, maar wel een kip, een varken of een koe. Waarom is onze relatie met dieren zo vreemd? Omdat wij niet betrokken zijn bij Cecils dood - we eten hem niet op - kunnen we hem zien als een uniek individu met een eigen persoonlijkheid. Maar een varken in de stal zien we slechts als deel van een naamloze massa. Zo creëren we een morele illusie, een psychologische neiging die in onze geschiedenis al veel menselijke en dierlijke slachtoffers maakte.

 

Minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) werd afgelopen week aangesproken op twee thema's die enkele morele illusies tegenover dieren illustreren: rituele slachting en euthanasie van katten.

 

We mogen geen onnodig leed veroorzaken. Dat vinden ook joden en moslims, maar toch voelen zij zich geviseerd omdat minister Weyts een volledig verbod op onverdoofd slachten wil. Slachten zonder verdoving veroorzaakt meer leed dan met verdoving. Als we alleen een verbod eisen voor ongelovigen en een uitzondering op het verbod maken omwille van religieuze redenen, dan viseren we atheïsten. Is het voor gelovigen zo onredelijk om het vermijden van onnodig leed belangrijker te vinden dan godsdienstige voorschriften of traditie? Taaie religieuze gevoeligheden kunnen botsen met morele waarden.

 

Maar wacht: in de veeteelt, jacht en visserij is er ook veel dierenleed en dierlijke producten zijn niet nodig voor een gezonde voeding. Een koe - ik zal haar Cecil noemen - wordt met een elektrische schok in de dodengang van het slachthuis gedreven. Op het einde van die gang zal Cecil met een penschiettoestel verdoofd worden. Ze probeert zich om te draaien maar de gang is te smal. We weten wat Cecil voelt en wilt. Als wij zouden dromen dat wij die koe waren in die dodengang, dan zou dat een nachtmerrie zijn.

 

De vraag is: wanneer mogen we iemand zo bang maken? Om haar bilspier te kunnen proeven? Nochtans hebben we lekkere plantaardige alternatieven voor vlees die ook gezonder en milieuvriendelijker zijn. Is Cecils angst dan ook niet een vorm van onnodig leed, zelfs al wordt ze daarna verdoofd?

 

Minister Weyts bracht afgelopen week ook goed nieuws: door het kordatere dierenwelzijnsbeleid is het aantal geëuthanaseerde katten gedaald. We vinden het niet ok als katten worden gedood. Maar we dragen wel bij aan het doden van varkens in de slachthuizen. Sommigen hebben een varken als huisdier. Dat varken - ik zal hem Cecil noemen - is minstens even zachtaardig en veel intelligenter dan een kat. Hij kan een computerspelletje spelen en hij geniet ook van het aaien en het kietelen op zijn buik. Kunnen we iemand als Cecil doden, louter om zijn spierweefsel te eten?

 

Onze omgang met dieren is dus behoorlijk inconsistent. Wij - en dus niet alleen de joden en moslims onder ons - hebben hardnekkige culturele gevoeligheden die botsen met onze eigen waarden. We zijn vatbaar voor morele illusies en daardoor doen we onbewust dingen die we niet willen. Het vlees op ons bord veegt onze morele waarden van tafel. Mogen we zomaar naar willekeur onze slachtoffers kiezen? Mogen we iemands lichaam voor ons opeisen? Mogen we iets doen wat iemand anders - bijvoorbeeld Cecil de koe - helemaal niet graag heeft?

 

Het goede nieuws is dat we getuige zijn van een morele vooruitgang. Bij de dood van Cecil de leeuw spraken zowat alle media van moord, op een dier. Dat is vrij nieuw. We zien een culturele transformatie waarbij steeds meer dieren steeds meer rechten krijgen en een veganistische of diervrije voeding mainstream wordt. Ondanks hun onverdoofd slachten is Israël het land waar veganisme een spectaculaire opmars kent, vooral bij joden die een analogie menen te zien tussen de veeteelt en de Holocaust.

 

Een diervrije voeding is een logische uitbreiding van onze kattenvrije voeding. Wij eten geen honden, leeuwen en katten. En ondanks hun onverdoofd slachten eten de moslims reeds varkenvrij. Diervrij is even natuurlijk en normaal als kattenvrij. Diervrij is de toekomst, zeker met de komst van steeds betere plantaardige voeding. Geen enkel onnodig dierenleed meer: ooit zal Ben Weyts meer dan gelijk krijgen.