"Komende jaren krijgen we grootste koraalsterfste ooit"

Het Laatste Nieuws

​

De toekomst voor koraalriffen ziet er almaar grimmiger uit. Een wereldwijd consortium van koraalwetenschappers heeft vandaag gemeld dat de derde globale koraalverbleking een feit is en zal leiden tot een massale sterfte van koralen in alle wereldzeeën. Tenzij er meteen drastische maatregelen genomen worden, voorspellen de wetenschappers een rampzalige toekomst voor de riffen, hun bewoners en de miljoenen mensen die ervan afhankelijk zijn.

 

Een verbleking van koralen is op zich niet ongewoon. Eén van de mogelijke oorzaken is een stijging van de watertemperatuur, waardoor het koraal zijn kleur verliest. Koralen kunnen hiervan herstellen wanneer de temperatuur nadien weer afneemt. Maar houdt de hittegolf langer dan een maand aan, dan sterven de organismen af.

 

Een wereldwijde verbleking werd slechts twee keer eerder vastgesteld: in 1998 en in 2010. Beide gebeurtenissen hadden dramatische gevolgen voor de koraalriffen. In 1998 bijvoorbeeld stierf zestien procent van de koralen af. Maar volgens wetenschappers zou die schade wel eens in het niets kunnen vallen in vergelijking met de gevolgen van de huidige verbleking.

 

​

Aanhoudende hittegolf onder water

​

Al sinds 2014 veroorzaakt een aanhoudende hittegolf onder water, gedreven door de klimaatverandering, verblekingen in verschillende zeeën. Nu de voorbije maand ook schade is vastgesteld in de Caraïben en aan het Great Barrier Reef, hebben wetenschappers verklaard dat het om de derde globale verbleking ooit gaat, die wel eens de grootste koraalsterfte in de geschiedenis zou kunnen betekenen.

 

Het verschil tussen deze en de twee vorige globale verblekingen is niet alleen de extreem hoge zeetemperatuur, maar ook de lange duurtijd ervan. In veel gebieden houdt de verbleking nu al langer dan een maand aan. In Hawaï, Guam, Kiribati en Florida volgde de voorbije twee jaar het de ene verbleking op de andere.

 

Tegen het einde van dit jaar zal 38 procent van de koraalriffen in de hele wereld aangetast zijn, zo wordt voorspeld. Zo'n vijf procent zal definitief verloren gaan. Maar voor volgend jaar is de prognose zo mogelijk nog drastischer. Door een uiterst krachtige El Niño en de 'blob', een enorm gebied met heet water in de Stille Oceaan, ziet het er niet naar uit dat de onderwaterhittegolf snel voorbij zal zijn.

 

Vooral voor het Great Barrier Reef in Australië, waar de afgelopen twee weken de eerste verblekingstekenen werden vastgesteld, ziet het er niet goed uit. De warmtepatronen suggereren dat de verbleking volgende zomer vijftig procent van het rif zal aantasten en dat vijf tot tien procent van de koralen zal afsterven.

 

​

Helft verdwenen

​

Is dit nu de grote natuurramp waarvoor al wordt gevreesd sinds de eerste globale verbleking in 1998? "Het feit dat er in 2016 nóg een verbleking bovenop komt, baart me grote zorgen", zegt  dr. Mark Eakin, coördinator van het Amerikaanse 'Coral Reef Watch'-programma aan The Guardian. "Dit zou wel eens de ergste koraalverbleking kunnen worden die we ooit zagen."

 

"De ontwikkelingen die we in de Stille Oceaan zien, lijken exact op de gebeurtenissen van 1997", zegt ook professor Ove Hoegh-Guldberg, voorzitter van het Global Change Institute van de universiteit van Queensland in Australië. "We denken dat de huidige verbleking de schade van 1998 nog zal overtreffen."

 

Sinds de jaren tachtig is ongeveer de helft van de koraalriffen verdwenen. Hoegh-Guldberg voorspelt dat alle koraalriffen tegen het midden van deze eeuw verloren zullen zijn, als de temperaturen aan het huidige tempo blijven stijgen. "We zijn in sneltempo op weg naar het punt, rond 2030, dat élk jaar een verblekingsjaar zal zijn."

 

​

500 miljoen mensen

​

Het afsterven van koralen is dramatisch. Zoals regenwouden zijn koraalriffen een thuis voor een indrukwekkende verscheidenheid aan soorten. Ze beslaan slechts 0,1 procent van de zeebodems, maar voeden daar 25 procent van alle mariene soorten. Een verlies hiervan zou rampzalig zijn voor de 500 miljoen mensen die voor voeding en inkomen afhankelijk zijn van deze ecosystemen.

 

Toch benadrukken de wetenschappers dat er nog een sprankeltje hoop is, al moeten we nu meteen ingrijpen en moeten overheden onmiddellijk meer maatregelen treffen om de globale en lokale druk op de riffen te verlichten. "Als we ingrijpende actie ondernemen om de uitstoot te beperken en overbevissing en vervuiling tegen te gaan, zouden de koraalriffen heropleven tegen het midden of het einde van deze eeuw", zegt Hoegh-Guldberg.